Zachowek – komu przysługuje, jak go uzyskać i jak bronić się przed jego zapłatą?
W polskim prawie zachowek to świadczenie, które ma zabezpieczać interesy najbliższych członków rodziny zmarłego, gdy zostali oni pominięci w testamencie lub otrzymali mniejsze udziały w spadku. Przysługuje on najbliższym spadkobiercom ustawowym – głównie dzieciom, małżonkowi oraz rodzicom zmarłego, jeśli spełniają określone warunki.
Jak obliczyć wysokość zachowku?
Wysokość zachowku zależy od wartości całego spadku oraz przysługujących udziałów spadkowych. Standardowo wynosi on:
- połowę wartości udziału spadkowego, jaki by przypadł osobie uprawnionej, gdyby dziedziczyła ona z ustawy,
- dwie trzecie wartości tego udziału, jeśli uprawniony jest osobą małoletnią lub niezdolną do pracy.
Przykład: jeśli spadkobierca ustawowy miałby odziedziczyć 1/4 majątku po zmarłym, to zachowek wynosiłby połowę lub dwie trzecie tej wartości, w zależności od sytuacji.
Czy można odmówić wypłaty zachowku?
Czasami zdarza się, że obowiązek zapłaty zachowku wydaje się niesprawiedliwy, szczególnie jeśli relacje rodzinne były napięte lub jeśli zmarły wsparł wcześniej finansowo uprawnionego. W takiej sytuacji można rozważyć obronę przed zapłatą zachowku, powołując się na zasady współżycia społecznego. Jednak takie sytuacje wymagają indywidualnej analizy i często konsultacji z prawnikiem.
Czy mogę wystąpić o zachowek?
Osoby uprawnione do zachowku mogą domagać się swojego udziału, gdy zostały pominięte w testamencie lub otrzymały mniej, niż przewiduje prawo. Należy jednak pamiętać, że sprawy o zachowek są często skomplikowane i wymagają precyzyjnych obliczeń wartości majątku oraz określenia, czy wcześniejsze darowizny powinny być wliczone do podstawy zachowku.
Dlaczego warto skonsultować się z prawnikiem?
Każda sprawa związana z zachowkiem jest inna i wymaga indywidualnego podejścia. W obronie przed zapłatą lub przy dochodzeniu zachowku niejednokrotnie można powołać się na różne okoliczności, które mogą wpływać na końcową decyzję sądu. Prawnik pomoże nie tylko w określeniu prawidłowej wysokości zachowku, ale również w przedstawieniu argumentów, jeśli obowiązek jego zapłaty jest szczególnie krzywdzący.
Korzystanie z fachowej pomocy w sprawach o zachowek może pomóc nie tylko w uzyskaniu należnego świadczenia, ale również w skutecznej obronie przed jego zapłatą, jeśli jest ona nieuzasadniona.