Postępowania spadkowe często bywają skomplikowane, zwłaszcza gdy w grę wchodzą napięte relacje rodzinne lub niespodziewane okoliczności, takie jak długi pozostawione przez spadkodawcę. Jeśli jednak bliscy potrafią się porozumieć, przeprowadzenie postępowania spadkowego może być o wiele łatwiejsze i szybsze.
Co zrobić, gdy spadkodawca miał długi?
Czasami okazuje się, że osoba zmarła pozostawiła długi, które przechodzą na spadkobierców. W takiej sytuacji spadkobierca może przyjąć spadek wprost, z dobrodziejstwem inwentarza lub odrzucić go całkowicie. Przyjęcie spadku wprost oznacza, że dziedziczymy zarówno aktywa, jak i pasywa (długi) spadkodawcy, co wiąże się z pełną odpowiedzialnością za zobowiązania. Przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza ogranicza odpowiedzialność do wartości spadku, co jest korzystniejszym rozwiązaniem, gdy podejrzewamy istnienie długów.
Testament zamiast dziedziczenia ustawowego
Często bywa tak, że dopiero po śmierci bliskiego dowiadujemy się o istnieniu testamentu. W przypadku dziedziczenia testamentowego obowiązują postanowienia sporządzonego przez spadkodawcę dokumentu, co może zmienić układ dziedziczenia. Niektóre osoby pominięte w testamencie mogą jednak ubiegać się o tzw. zachowek, czyli rekompensatę pieniężną dla najbliższych członków rodziny, takich jak dzieci, małżonkowie czy rodzice zmarłego.
Czy można podważyć testament?
Tak, istnieją sytuacje, w których możliwe jest podważenie testamentu, jeśli są podstawy, aby sądzić, że został sporządzony pod wpływem błędu, przymusu lub w stanie, który uniemożliwiał świadome i swobodne wyrażenie woli. Przykładem może być testament sporządzony w stanie wyraźnego pogorszenia zdrowia psychicznego spadkodawcy. Proces podważania testamentu może jednak wymagać skomplikowanego postępowania dowodowego, dlatego warto skonsultować tę decyzję z prawnikiem.
Kiedy przysługuje zachowek i jak się przed nim bronić?
Zachowek jest szczególną formą zabezpieczenia interesów osób najbliższych spadkodawcy, takich jak dzieci, małżonek czy rodzice. Przysługuje im nawet wtedy, gdy testament wyklucza ich z dziedziczenia. Wysokość zachowku wynosi zazwyczaj połowę udziału spadkowego, który przypadłby uprawnionemu w przypadku dziedziczenia ustawowego (lub dwie trzecie tego udziału, jeśli uprawniony jest osobą niezdolną do pracy lub małoletnią).
Zdarza się jednak, że osoby obciążone obowiązkiem zapłaty zachowku uważają, że jest to dla nich krzywdzące i niesprawiedliwe. W niektórych sytuacjach istnieją podstawy prawne, aby zmniejszyć kwotę zachowku lub nawet uchylić się od jego zapłaty, jednak jest to trudne i wymaga przedstawienia solidnych dowodów, które uzasadniają taki wniosek.
Pamiętaj, każda sprawa spadkowa jest inna i wymaga indywidualnego podejścia. Jeśli masz wątpliwości dotyczące swojej sytuacji, warto rozważyć konsultację z prawnikiem specjalizującym się w prawie spadkowym, który pomoże w znalezieniu najlepszego rozwiązania.